Stichting Eerherstel Joodse begraafplaats Zeeburg

Bronnen

Voor meer informatie over de begraafplaats, over wie hier begraven zijn en waar welke graven liggen, verwijzen we u graag naar de volgende publicaties en webpagina’s.

Boek over drie eeuwen joodse begraafplaats

Op 14 september 2014 verscheen het in opdracht van Stichting Eerherstel geschreven boek over de 300-jarige geschiedenis van de Joodse begraafplaats Zeeburg. Het biedt een reconstructie van de geschiedenis van het begraafterrein, ingebed in een sociale schets van de Asjkenazische gemeenschap in Amsterdam. Verder bevat het boek een aantal portretten van mensen die er begraven zijn: van een Oost-Europese rabbijn die tijdens een bezoek aan Amsterdam overleed, tot een van de sterartiesten van circus Carré:

Bart Wallet (m.m.v. Liesbeth van Huit-Schimmel en Paul van Trigt): Zeeburg – Geschiedenis van een joodse begraafplaats, 1714-2014.

Paperback, geïllustreerd, 220 blz.
ISBN 978-90-8704-468-8
Uitgeverij Verloren, € 19,=

Het boek is verkrijgbaar tijdens de openstelling van de begraafplaats (elke zondag van 10-17 uur), in de lokale boekhandel (bij Linnaeus Boekhandel en Java Bookshop in de regel op voorraad) of te bestellen in de webshop van Uitgeverij Verloren.

Recensies:

• Liesbeth Vermeulen: ‘Zeeburg: een arme joodse begraafplaats’, Terebinth (maart 2015);
• Tineke Kalk: ‘Zeeburg: een arme joodse begraafplaats’, IJopener (maart 2015);
• Victor Brilleman: ‘Zeeburg. Geschiedenis van een joodse begraafplaats’, Misjpoge (januari 2015);
• Willem Bouwman: ‘Arme Joden op Zeeburg’, Nederlands Dagblad (maart 2015).

Informatie over op Zeeburg begravenen

De volwassen- (V) en kindervakken (K) op het meest zuidelijke perceel. Waar mogelijk is met een zwart rechthoekje het eerste graf aangegeven.

Veel informatie over de graven van Zeeburg is verloren gegaan. Hieronder een overzicht van wat nog wel toegankelijk is.

De Begraafboeken van 1714-1811 (Stadsarchief Amsterdam, 5001:1390-1394) zijn redelijk compleet; een Nederlandstalige index daarop is in te zien bij het Amsterdamse Stadsarchief en in elk geval antiquarisch nog hier en daar te verkrijgen:
Jits van Straten (1997), De begraafboeken van van Zeeburg / The burial books of Zeeburg, Stichting Bevordering Onderzoek Joodse Historische Bronnen, isbn 90-803244-2-6.

Van de Verloven tot Begraven van de nihs, 1834-1935 (Stadsarchief Amsterdam, 714:1971-2067) bleef ca. 40% bewaard; Dave Verdooner maakte hierop een digitaal register.

Ook het Register van goedgekeurde grafschriften van de nihs, 1835-1929 (Stadsarchief Amsterdam, 714:2074-2114) bleef slechts gedeeltelijk bewaard en het verkeert in zeer slechte staat; Bart Schuurman, medewerker van het Stadsarchief, heeft een digitaal register op de goedgekeurde grafschriften gemaakt.

Van het journaal van op Zeeburg begraven kinderen, 1884-1935 (Stadsarchief Amsterdam, 714:2115), bleef ca. 80% bewaard; Bart Voorzanger maakte hierop twee registers: een overzicht van de levendgeboren en van de levenloos geboren kinderen. In een artikel voor Misjpoge beschreef hij het register. Dit artikel, samen met twee andere teksten vindt u in een bundel op zijn website.

In 1956 zijn enkele stukken van de begraafplaats geruimd; van 400 naar Diemen verplaatste graven uit de periode 1912-1914, kon Voorzanger dankzij de bewaard gebleven grafstenen achterhalen wie daar lag. En hij maakte een overzicht van de door de stichting gerestaureerde stenen uit de periode 1883-1885. Vanuit een lijst met namen kunt u per individu doorklikken naar een pdf met de tekst op de grafsteen, een transcriptie en vertaling plus nog wat genealogische gegevens.

Informatie over de indeling van de begraafplaats

De begraafplaats bestaat uit drie percelen, van elkaar gescheiden door sloten en door paden die het park verbinden met de Indische buurt. Van geen van die percelen bleef een plattegrond bewaard, maar van het nieuwste en meest zuidelijke – in gebruik van 1850 tot 1942 – reconstrueerde Voorzanger een plattegrond aan de hand van gegevens uit bovengenoemde bronnen en de positie van grafstenen op het terrein. Van graven van na 1850 is daardoor vaak ruwweg, en soms zelfs redelijk nauwkeurig, aan te geven waar ze liggen. Op de twee oudere percelen staan daarvoor geen grafstenen genoeg; tot nu toe zijn er op het middelste perceel vijf stenen gevonden en op wat rest van het oudste, noordelijke perceel niet een.